O ituaiga e pei o Fern-o loʻo ola i luga o le lalolagi talu mai le taimi ua maeʻa. O le umi o lo latou soifuaga o loʻo iai i le fia miliona o tausaga. O laau toto e tele ituaiga o soifuaga, e sili ona fiafia i nofoaga susu. O le tulaga uiga ese o le fern e matua faʻaleleia lelei mo le ola.
Faʻamatalaga o fualaʻau
O le a le mea e faʻafefeteina, e eseese fuai. Ua talitonu saienitisi o fatuga nei o tupuga tuusaʻo o laau matutua pito sili ona matutua-o le rhinophytes. I le faagasologa o le evolusione, o le fausaga o ferns ua sili atu ona faigata, pe aisea ua taua ai ferns o ni laau maualuluga, e leai se tasi e ofo. E faʻamaonia lenei mea:
- atinaeina o laau toto;
- masini vascular system;
- fetuutuunaiga i le lalolagi terasitila;
Fern i le natura
I le faauigaga, o le fern o se laau toto, e aofia ai le ituaiga o laau toto. I le fesili e uiga i le fern: o se mutia po o se mutia, e mafai ona e tali i le ioe i itu uma e lua. O nisi taimi o se laau.
Faamatalaga faaopoopo. Aʻo faʻamatalaina ferns, e le mafai e se tasi ona naʻo le manatuaina o la latou lanu eseese lanu, e faʻaalia ai le fiafia fiafia. O nei laau e masani lava ona avea o se mea teuteu lelei o nofoaga. O lo latou tulaga le mautinoa o le tetee atu i faʻamaʻi ma faʻamaʻi.
Taua! E pei ona e iloa, o ferns e le fuga, ae i tala faasolopito a Slavic, ua avea le fuga o fulu ma faatusa o le alofa e faavavau ma le fiafia. I le po o Ivan Kupala, e le o saili e tagata le fugalaau fatu.
Faʻavasegaina o meaola o meaola
O se numera tele o ituaiga fern species e faʻamalosia ai lo latou faʻavasegaina. O ia taumafaiga na faia e saienitisi anamua. O fuafuaga fuafuaina e masani ona le tutusa ma le tasi. O le faʻavasegaga o fern moderns na faʻavae i luga o le fausaga o le pala ma nisi o tagata e masani ai. O vailaʻau uma e vaevaeina i anamua ma aso nei.
O vasega e fitu o vailaʻau vaʻaia, e le gata i le taimi nei ma e faʻaaogaina i aso nei, o loʻo faʻavasegaina o ferns:
- Aneurophitopsids (Aneurophytopsida) - le vaega pito i leva.
- Archaeopteridopsida (Archaeopteridopsida) - faʻapea foʻi ma sui anamua, lea e foliga tutusa ma faʻasalalauga faʻaonapo nei.
- Cladoxylopsids (Cladoxylopsida) - o loʻo i ai lomiga o lenei vaega o loʻo faʻatusalia se lalalā tauaso o le evolusione.
- Zygopteridopsids (Zygopteridopsida poʻo Goenopteridopsida) o se vaega faʻavae solo i ituaiga o nei aso.
- Ophioglossopsids poʻo Ophioglossopsida - ferns i aso nei.
- Marattiopsida (Marattiopsida) - laʻau faʻapitoa o laititi ma lapoa tetele.
- Polypodiopsids (Polypodiopsida - faʻalauiloa pe, e le masani ai, tausaga taʻitasi o laau eseese). E vaevaeina i ni vaega laiti se tolu: Polypodiidae, Marsileidae, Salviniidae.
Talafaasolopito o Fern Plant Species
O le talafaasolopito o ferns na amata i le vaitau o tainasoa - 400 miliona tausaga talu ai. I se tau mafanafana ma le malie o vaomatua o vaomatua, o ferns na pulea le lalolagi. O nisi meaola e oo i le 30 mita le maualuga. I le aluga o taimi, ua suia tele suiga o tau. E fia mala faalenatura e tatau ona tupu ina ia le toe iai ni tagata taua e pei o tainasoa ma fuga laau.
Faatasi ai ma le eseesega o fern modern, e matua ese lava mai laau matutua, e itiiti ifo i latou i le tele ma ituaiga ituaiga. Ae e oo lava i aso nei o le vaega sili ona tele o spores - 300 genera ma sili atu i le 10,000 afe ituaiga. Uma lautele, ona o le eletise o le siosiomaga ma uiga ofoofogia o le toe gaosia.
Taua! Faiga faʻavae mo faʻamalosi i aso nei e faʻasaoina i vailaʻau ma vailaau faʻasolosolo, pe a oʻo i le 20 mita mita.
Faʻaauau i le natura, faʻataʻitaʻiga o ituaiga
O le a le taimi ma le mea e faʻatupulaia ai le fern e faʻalagolago i le vevela ma le vevela o le eria. O nofoaga e nonofo ai laau totō e mafai ona:
- pito maualalo ma pito i luga o vaomatua;
- aau, vaitafe ma vaituloto;
- vanu ma eleele susu;
- togi o maa;
- puipui o fale;
- auala.
Ostrich
I le vaʻaia lelei, e mafai ona maua le fiaselau o sui mutia o ferns. Se aotelega puupuu o nisi o meaola:
- Orlyak masani. Faʻamatagofie ona iloa e laulaau i foliga o se faamalu tatala. Tufatufa i vao pine, e talafeagai mo le 'ai.
- Le tama tane. O se laau laʻau faʻamaʻalo e lanu i le 1.5 mita le umi, e seasea lava. E faʻaaogaina i le vailaʻau faʻasolosolo solo e pei o le anthelmintic.
- Faʻailoa fafine. Laʻau tetele ma laʻau matagofie.
- Ostrich masani. Faʻailoa matagofie tele. Ona o le umi o le rhizomes, o lea e fausia uma ai vao. Faʻaaogaina i le faʻaogaina o fanua. O laʻau o le ostrich e fufulu.
- Osmund. O se laau e iai sina laumei puupuu ma lau lanu susulu ua tupu i Asia i Sasae ma Amerika i Matu.
- Mnogoryadnik. O laulaau e lanu meamata, e faʻatulaga i laina.
Taua! Orlyak e vave ona tuputupu ae ma e tatau ona faatapulaa lona fausiaina i poloka eseese eli i le eleele.
E talafeagai mo le tuputupu ae o le aiga:
- Kostenets;
- Nifaelolepis;
- Davallia;
- Kenera Asene;
- Dixonia;
- Pteris.
O nei laau toto e teuteuina ma le matagofie le fale i totonu. O le ituaiga Junior ma laʻau faʻauluina e matagofie tele.
Aiga fale
Mea moni fiafia:
- Hecistorteris pumila ma azolla cariliniana o laau aupito maualalo ia. O latou umi e le sili atu i le 12 mm.
- Epiphytes lagona lelei i luga o laau ma vine.
- I totonu o mauga e mafai ona e maua ai le lauulu o Venus - o se togalaau matagofie ma ni laʻau lanu matagofie.
- Laʻau o laʻau lapoa i totonu o vailaʻau e faʻaaogaina e avea o se mea fale.
- Marsilea quadrifolia lagona lelei i lalo o le vai.
- Dicranopteris (Dicranopteris) o laʻau laʻau o le malosi malosi.
Toa ituaiga o fern-like:
- O le vevela o le selu;
- Fekopteris binding;
- Brown Mnogoryadnik;
- Fale puipui Aslenia;
- Ua vaeluaina vine.
- O Salvinia fern floating o loo lisiina i le Tusi Pulu Mumu o Belarus.
Taua! O laau totő ma laʻau matagofie o mea taua ia, e masani ona faʻaaogaina i le mamanu ma le saunia o fugalaau.
E fia ferns ola
O le fesili "pe fia tausaga e ola ai se fern" e le faigofie. O le faamoemoe o le ola e faalagolago i le nofoaga o lona tuputupu ae ma ituaiga. I vaitau lelei, o le terrestrial vaega o le fern e mate ma le amataga o le malulu o le tau, i vaomatua e mafai ona ola ae mo ni nai tausaga. Ole aʻafiaga o aʻafiaga e suia i le 4 tausaga e fou; o le rhizome lava ia e tumau pea lona aoga mo le sili atu i le 100 tausaga. O lenei tulaga e mafai ai e le laau ona ola i soo se tulaga.
Vaega o mea taumafa
Faiga e pei o Fern-e fafagaina meaʻai e ala i aʻa ma lau. O elemene talafeagai ma suavai o loʻo totoina mai le eleele. Lea auai i le faagasologa o le photosynthesis, faaliliuina o carbon dioxide i meaola oona. O lea e maua ai e le fern le malosi ma le suka, e talafeagai mo galuega taua o totoga uma.
Faʻamatalaga o le fausaga o fern plants
O augatuaa o fern plants sa i ai se uiga fou. I le faagasologa o le evolusione, ua sili atu ona faigata.
O sulu
O le aʻa o ferns o loʻo i lalo o le eleele, laiti i le telē. E taʻua o se mea sili ona lelei. O le mea moni, o laʻau faʻavaomalo ma ogalaau o loʻo i ai ni faʻavae. E mafai ona faʻamagaloina le mamao o le rhizomes i mamao mamao.
Leaves, Vayi
O laʻau laʻau e sili atu le malosi nai lo le aʻa. Latou te le masani, e iai o latou uiga faʻapitoa o le fausaga ma le alualu i luma, ituaiga eseese. O le tele o taimi latou te vaʻaia, cirrus. Vayi - o laʻau e taʻua o lau o le fern. O le petiole o le lau o loʻo faʻapipiʻiina i le vaega eleele lalo o le aʻa - le aʻa poʻo le rhizome. Iloiloina i latou, e faigata ona malamalama i le mea e muta ai le pito i tua ma le maualuga e amata ai le laulaau. O se mea manaia o vaya o le tuputupu ae o le pito i luga, lea o le a faasolosolo malie ma faasolosolo malie lava le faʻaleleia o foliga o se selu.
Waiy
O le amataina o le laititi e amata i totonu o fatugaʻo lalo ma e oʻo atu i le lua tausaga. E na o le tolu tausaga e mafai ona latou aliali mai i luga o le eleele. Talu ai ona o le tuputupu ae, o vai o ferns e oʻo atu i le tele o lapoa.
I le tele o laau, vayas e auai i le faagasologa o photosynthesis, vao, ma le taimi lava e tasi i le faatulagaina o spores. E maua mai i totonu o togafiti fatufitiʻi, lea o loʻo i luga ifo o laulaʻau i le ituaiga o meaʻai faʻapitoa poʻo le kulupu.
Faʻaʻau aʻa
O le aʻa e aofia ai le malosi ma le tele o aʻa maualalo. O mea taʻavale i luga o le aʻa ma aʻa e faʻafefe ai le vai ma faʻaauau i luga o laupepa lapisi i laulaau.
Gaʻo totoga
O le ola o Fern ua vaevaeina i ni faataamilosaga se lua: umi umi o feusuaiga - sporophyte ma puupuu feusuaiga - gametophyte. O totoga o le fern - spoza, o loʻo i ai le pala, o loʻo i luga o le pito i lalo o lau. O ulugalii matutua e sasaa mai i le vevela ma o loʻo ave e le matagi mamao mai le fale o le tina. O nisi saienitisi e faʻatusatusaina le faʻapipiʻiina o le faʻapipiʻi i le fuga o isi laau.
E naʻo le vaega itiiti o le tele o spores e ola pea. Ole laasaga ole feusuaʻi e amata pe a tupu le totoga i lalo o tulaga lelei i le tuputupu ae o le haplo (gametophyte), lea e pei o se laulau lanu meamata i le fatu o le tele o millimeta i le tele. I le pito i lalo o le tuputupu ae, ua faia ai gaioiga tino ma tama tane-anteridia ma archegonia. O fuamoa ma le spermatozoa ua fausia i totonu ia i latou e fefiloi i le malulu o le tau, ma ua fausia ai se sosolo, mai le afifi o se laau talavou - sporophyte e atiina ae.
E mafai foi e le laau ona toto le laau i le vao pe a ulu mai puatini i luga o sipuni ma aʻa. E taua tele lenei mea i le au faifaatoaga e ola i luga o latou nofoaga.
Taua! Ua maitauina o ituaiga tagata lauiloa e masani ona gaosia e na o spores.
Faatusatusaga i isi laau toto
Foa-pei - o ferns, offetails ma crowns. O i latou uma e fananau mai i le pene ma e masani ona maua.
O Fuga o loʻo i ai le uiga faʻamaonia o foliga mai isi laau toto:
- E eseese i latou mai algae e ala i laʻau o le rhizome ma le lavelave.
- I totonu o namu ma ferns, o le gaosophyte ma le sporophyte e suia. O le Gametesophyte e sili ona malosi i totonu o masi; sporophyte mea e maua i ferns. O le i ai o mea amio i foliga o vascular bundles e mafua ai ona sili atu ona faʻaalia e sui o vailaʻau faʻamalosi i le auala terasitila.
- E le pei o laau totō, latou te toe gaosia i le pala ma e le fuga.
Talu ai ona o lona mauoa oona, o loʻo iai ni mea e aoga mo tagata. Faʻaaoga mo togafitiga faafomaʻi ma i le kukaina, talafeagai mo le salting. O fomaʻi faʻapitoa e leʻi faʻaaogaina foi laau matagofie.