Laʻau

Coronet

O le siakiina o se laufanua matagofie ma le le lelei ma se vaitau umi o le fugalaau. E mafai ona faʻaaogaina e teuteu ai le tuaoi, faʻafanuaina o le saite ma teuteuina le papa. E faigofie tele ona faʻamausali, e na o le mauaina o le lauiloa, ae o le faia lea i se saoasaoa vave.







Faʻamatalaga

O se laau maualalo ma lauusiusi lanu lanu ma fatuga o loo i ai se lanu lanumeamata lanumoana. O laʻau uumi e tumau i le faʻavae ma faigofie ona salalau i luga o le eleele.

O fugalaau lanu paepae e ono ni petale e aoina i nai mea laiti i luga o se fusi faʻalautele. O lanu samasama lanumoana e tu i fafo e tetee atu i le tala faʻapitoa o petals. Ole maualuga o le fugalaau e 1.5-4 cm, e faalagolago ile ituaiga.

Faatasi ai ma le sili atu ma le 70 ituaiga o le corolla, e na o le lua le sili ona tautaua ma lautele ona atinaʻe:

  • Anthericum ramosum L. - faʻafesoʻotaʻi corolla;
  • Anthericum liliago L. - liliago po o se siaki faigofie.

Corolla faʻalalauina

Tufatufa i le itu i saute o Europa ma Rusia, faʻapea foi Ciscaucasia. E sili ona fiafia i luga o mauga ma gorges mauga, e maua i laufanua ma nofoaga e leai ni vao.

O aʻa e tupu i le maualuga o le 45 cm, ae o laulaʻau e tafe i itu e mafai ona oʻo atu i le 60 cm le uumi. Ole maualuga o le fugalaau e tasi e le sili atu i le 1 cm. O le greens e sili atu le pogisa, e faigofie ona oso i le matagi. O le ola tuputupu aʻe e amata mai i le amataga o Me i le ogatotonu o Setema. Ae o ni mea laiti e le o le kiona-papaʻe e amata ona aliali mai i le ogatotonu o Iulai ma fiafia ai i latou i totonu o le masina. Ona sosoo ai lea ma le mea e sui ai le pulupulu o pulupulu, latou te fausia ni pusa tafatolu ma fatu lanu uliuli.

Corolla faigofie

Faʻasalalauina tele i le Metitirani, Asia Minor, Western Europa ma isi itulagi. E mafai ona maua i laufanua, i vao vavao, i lalo o mauga ma mauga.

O lenei tulaga e sili atu nai lo lona aiga. O aʻa e ola e oʻo i le 60 cm, ma o le tele o le fuga e tasi e 3-4 cm. O peti paʻepaʻe e pei o fetu o loʻo sosolo i le matagi ma se manogi manaia, e le o se mea e iloagofie. I luga o se tasi tulaga e foliga mai o se pulumu e mafai ona i ai le 10-20 fugalaau i luga o ni pedicels poto.

O le laulauina o laulaau e 40 cm le umi ma e oo i le 5 mm le lautele. O mama e mama ma vaivai.

Totoina ma le tausiga

E faʻateleina le lelei e ala i fatu ma e ala i le vaeluaina o le vao. E tatau ona totoina fatu i le eleele i le tautoulu, ina ia latou maua le taimi e faʻamalosi ma faʻamalosi ai. Faatasi ai ma lenei toe gaosia, o mea muamua e tutupu i le 2-3 tausaga. A vaeluaina le vaomatua, e mafai ona vave tupu mai i le amataga o le tausaga a sau, e ui lava o le a sili atu le vaivai i le taimi muamua.

Latou te ola lelei i luga o soʻo se eleele eleʻele, ae sili ona lelei le totoina i luga o le eleele ma le eleele eleʻele ma le faʻaopoopoga o decusous humus. O le togalaau e tupu lelei i nofoaga vevela po o se paolo itiiti. I le pogisa po o le susu o nofoaga e amata ona afaina ai.

Ua totoina le taʻavale i le loloto o le 10 cm ma e mamao ese mai le tasi 25-25 cm. Talu ai ona o le ola vave o le rhizomes, o le a manaʻomia pe a uma le 4-5 tausaga. O le faʻaleleia o fanua e faia i le faaiuga o Setema po o le tautotogo (Aperila-Me).

Corolla e faʻafefe le vevela o le vevela ma le malulu o le tau. I le taimi malulu, e le manaʻomia e le aʻa se isi fale malulu.

O le laau e puipuia i faʻamaʻi ma meaola faalafua, e tali lelei i fugalaʻau. E manaʻomia ai le suāuʻu talafeagai, lea e tatau ona faʻaleleia i le taimi o le vavave.